Κοινωνικός Χώρος Πυρόβολος

Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε 4 άρθρα μας, όσο αναφορά την αλλαγή του οικονομικού μοντέλου της Κρήτης, σε συνδυασμό με την παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας .

1. Γαλάζια Ενέργεια ή Γαλαζοπράσιν’ Άλογα ;   – 12/4/24
2. Κατάθεση απόψεων στη διαβούλευση για τις ανεμογεννήτριες στο όρος Δίκτη – 30/3/24
3. Το οικονομικό μοντέλο της Κρήτης αλλάζει – 28/11/23
4. Το Καθολικό είναι δικό μας – 20/5/22

ΓΑΛΑΖΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Ή ΓΑΛΑΖΟΠΡΑΣΙΝ’ ΑΛΟΓΑ;  

Σημ: οι παρακάτω πληροφορίες προέρχονται από τη ΣΜΠΕ «Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων» και τα συνοδευτικά με αυτή,  Σχέδιο «Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων» . Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση αναφέρονται οι πηγές.

   Η ΣΜΠΕ (Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων) για την οποία γνωμοδοτούμε τώρα, χωροθετεί τα πρώτα υπεράκτια αιολικά πάρκα (YΑΠ) στον Ελλαδικό χώρο. Προσδιορίζει δηλαδή τη θέση τους με βάση τον ενεργειακό σχεδιασμό, τον σχεδιασμό για την προστασία του περιβάλλοντος, το χωροταξικό σχεδιασμό, την εθνική ασφάλεια αλλά και άλλα, όπως η ασφαλής ναυσιπλοΐα. Η ελάχιστο ισχύ τους είναι 200ΜW και τοποθετούνται μεταξύ 1ΝΜ (Ναυτικό Μίλι = 1,852 χλμ) και 6 ΝΜ, εντός δηλαδή των Ελληνικών χωρικών υδάτων. Μετά την χωροθέτηση τους θα γίνουν μεμονωμένες ΣΜΠΕ για κάθε περίπτωση. Δηλαδή μετά θα αποφασίσουμε αν θα είναι μικρότερης ή μεγαλύτερης ισχύς οι ανεμογεννήτριες, θα μελετήσουμε τις επιπτώσεις στο περιβάλλον, τα πτηνά, τα θαλάσσια θηλαστικά ακόμα και στο ανθρωπογενές περιβάλλον. Οπότε θα αποφασίσουμε και τα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν.

   Το πρόγραμμα αποσκοπεί στην επίτευξη του εθνικού στόχου ο οποίος είναι 2,7GW για έργα ΥΑΠ (Υπεράκτια Αιολικά Πάρκα) έως το 2030 και 17,3GW έως το 2050. Στην Κρήτη χωροθετούνται μόνο στο ν. Λασιθίου. Από τον Αφορεσμένο, πίσω από την Σπιναλόγκα και την Κολοκύθα χωροθετούνται ένα πάρκο σταθερής έδρασης ισχύς 200 ΜW και ένα πλωτής έδρασης 935 ΜW (το μεγαλύτερο πανελλαδικά). Στις Διονυσάδες το πάρκο είναι 205 ΜW, ενώ στον Αθερινόλακκο αρχικά χωροθετείται πάρκο 590 ΜW και σε μεταγενέστερο χρόνο θα κατασκευαστεί ένα μικρότερο 205 ΜW. Σημειωτέον ότι από τον Αθερινόλακκο θα περάσει ο αγωγός east med φυσικού αερίου. Χοντρικά για το πάρκο της Σπιναλόγκας απαιτούνται 75 ανεμογεννήτριες, στις Διονυσάδες 13 και στον Αθερινόλακο 39. Αναφέρεται αντιπροσωπευτική ανεμογεννήτρια συγκεκριμένο μοντέλο 15MW με διάμετρο φτερωτής D=236 m. Ο κορμός της πάνω από τη θάλασσα είναι 150 μ. και προσθέτοντας την ακτίνα της φτερωτής, το συνολικό ύψος της κάθε μιας φτάνει στα 268 μ., ενώ η ταχύτητα στην άκρη της φτερωτής θα είναι 360 χλμ/h. Το συγκεκριμένο μοντέλο δεν είναι δεσμευτικό, μπορεί τελικά να είναι μικρότερες ή πιθανότατα μεγαλύτερες, καθώς είναι φυσικό ότι όσο μεγαλύτερη είναι η ισχύς της τόσο αυξάνεται η απόδοση της και μειώνεται το κόστος της αλλά και το μέγεθος τους.

    Το κόστος για την κατασκευή ενός πάρκου 1000ΜW, περίπου όσο είναι της Σπιναλογκας είναι 1 δις ευρώ ενώ για όλο το κύκλο της ζωής του είναι 16 δις (κατασκευή, λειτουργία, απόρριψη). Λόγω αυξημένου κόστους δεν πραγματοποιείται από ιδιώτες παρά μόνο με κρατική χρηματοδότηση. 

Για να μας πείσουν για την αναγκαιότητα των πλωτών αιολικών έχει χρησιμοποιηθεί άφθονη προπαγάνδα στηριζόμενη σε ψέματα.

Τα ψέματα που μας είπαν 

Πρέπει να αναπτυχθούν τα υπεράκτια αιολικά ώστε να έχουμε ενέργεια προς κατανάλωση και να μειωθεί η τιμή της.

   Αποκλειστικός σκοπός αυτών των επενδύσεων είναι η εξαγωγή ενέργειας μέσω του Green Aegean Interconnection προς την κεντρική και βόρεια Ευρώπη, όπως αναφέρεται πολλάκις από κυβερνητικές πηγές.  Οι επενδύσεις αυτές γίνονται από ιδιώτες, κατά το μεγαλύτερο ποσοστό προέρχεται από δημόσια χρηματοδότηση π.χ.  ταμείο ανάκαμψης, που θα πρέπει να επιστρέψουμε ως κράτος και ένα ποσοστό δανειοδοτήσεις, με απόλυτο σκοπό το κέρδος. Δηλαδή θα καταστρέψουμε το φυσικό περιβάλλον, τον τόπο που ζούμε και μας προσφέρει απλόχερα τους πόρους και την ομορφιά του, θα μειώσουμε το κατα κεφαλήν εισόδημα μας με την υποβάθμιση του τουριστικού προϊόντος και τη μείωση της αξίας της γης, πληρώνοντας 1 δις……για το κέρδος των λίγων. Εκεί αποσκοπεί και ο αγωγός φυσικού αερίου (Εast med) που θα περάσει μεν από τον Αθερινόλακο αλλά δεν θα παρέχει ενέργεια στην Κρήτη. Ομοίως οι εξορύξεις των υδρογονανθράκων. Πλέον είμαστε σε θέση να υποπτευόμαστε τέτοιου είδους ψεύτικες επιχειρηματολογίες αφού αποτελεί συνέχεια της υπόσχεσης για μείωση της τιμής της ενέργειας, όπως συνέβη στο παρελθόν μετά την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας. Εάν σκοπός οποιαδήποτε κυβέρνησης ήταν να έχουμε φθηνότερο ρεύμα δεν θα χάριζε τη ΔΕΗ, δεν θα απελευθέρωνε την αγορά ενέργειας και θα προστάτευε τους πολιτες από το χρηματιστήριο ενέργειας. Ας θυμηθούμε ποιά ήταν η τιμή του ρεύματος όταν η ΔΕΗ ήταν κρατικό μονοπώλιο και δεν υπήρχε το χρηματιστήριο ενέργειας.

Όλη η Ευρώπη έχει πλωτά αιολικά εμείς γιατί να μην βάλουμε;

   Κατά μέσο όρο τα υπεράκτια αιολικά στην Ευρώπη βρίσκονται σε απόσταση  33 χλμ. απόσταση ικανή να μειώσει τις επιπτώσεις στις παράκτιες περιοχές. Η  συγκεκριμένη μελέτη τα τοποθετεί αυστηρά μεταξύ 1ΝΜ (1,852 χλμ.) και 6ΝΜ (11,112 χλμ), εντός Ελληνικών χωρικών υδάτων. Πέρα από αυτήν την απόσταση είναι μη καθορισμένη ΑΟΖ και προφανώς δεν τοποθετούνται εντός αυτής για γεωπολιτικούς λόγους. Οποιοδήποτε αίτημα για μεγαλύτερες αποστάσεις, καθώς δεν προβλέπεται στη μελέτη, είναι ουτοπία.

    Ακριβώς επειδή τοποθετούνται σε αποστάσεις μακριά από την ακτή δεν υπάρχουν μελέτες επιπτώσεων π.χ. λόγω θορύβου ή άλλο, στο ανθρωπογενές περιβάλλον, παρά μόνο στα οικοσυστήματα, των οποίων οι επιπτώσεις μελετώνται ακόμα χωρίς ασφαλή συμπεράσματα.

Δεν δημιουργούν πρόβλημα στην αλιεία, αντίθετα μπορεί να γίνει χώρος ανάπτυξης και αναπαραγωγής αλιευμάτων

   Εντός του πάρκου δεν επιτρέπεται η διέλευση, καθώς η περιοχή είναι γεμάτη καλώδια και αγκυροβόλια κάτω από τις εξέδρες των ανεμογεννητριών και προφανώς είναι επικίνδυνο λόγω καταστροφών στην επένδυση ή ατυχημάτων. Στα συγκεκριμένα “οικόπεδα” και σε ακτίνα 500 μ. από αυτά απαγορεύεται η αλιεία και πολύ περισσότερο με τράτες. Σε έκταση όση η πλατφόρμα, ο βυθός διαβρώνεται, λόγω του κυματισμού που δημιουργείται, τόσο ώστε να είναι απαραίτητη η τοποθετηση εγκιβωτισμένων υλικών (όπως τα γνωστά σακιά με τσιμέντο αλλά σε πολύ μεγαλύτερη έκταση). Σύμφωνα με report της ΕΕ δεν μπορουμε να γνωρίζουμε τι επιπτώσεις υπάρχουν στους πληθυσμούς των ψαριών λόγω αυτού, αφού δεν υπάρχουν ικανές μελέτες, αλλά σίγουρα αλλάζει όλο το οικοσύστημα.

   Χωροταξικά τόσο το πάρκο του Αφορεσμένου, όσο και το πάρκο στον Αθερινόλακο, είναι τοποθετημένα πάνω σε σημαντικούς ψαρότοπους για τις περιοχές. Ειδικά στην περιοχή της Σητείας στον “Ρώσικο πάγκο” έρχονται μεγάλα αλιευτικά και από τα γύρω νησιά. 

 Οι ανεμογεννήτριες δεν δημιουργούν πρόβλημα στο τουριστικό προϊόν καθώς τοποθετούνται μακριά και δεν φαίνονται

   Μια μελέτη των Westerberg κ.ά. (2013) υποστηρίζει ότι ένα υπεράκτιο αιολικό πάρκο δεν θα επηρεάσει τον τουρισμό εάν βρίσκεται σε απόσταση 12 χιλιομέτρων από την ακτή ή σε απόσταση 5 χιλιομέτρων από την ακτή και συνοδεύεται από περιβαλλοντικές πολιτικές και παρεμβάσεις που προωθούν δραστηριότητες αναψυχής για τους επισκέπτες καθώς και αποζημιώσεις λόγω της υποβάθμισης του προϊόντος. Δηλαδή είναι δεδομένες οι επιπτώσεις και γιαυτό υπάρχουν αποζημιώσεις αλλά, όπως αναφέρεται, εν μέρη αντισταθμίζεται γιατί μπορούν να οργανωθούν επισκέψεις στο πλωτό αιολικό πάρκο(!!)

   Το πάρκο της Σπίναλογκας είναι σε απόσταση 2ΝΜ, δηλαδή 3,7 χλμ. από τον οικισμό της Πλάκας ή 1,8 χλμ. από το νησί. Για να γίνει αντιληπτό τα 2ΝΜ που θα απέχει το πάρκο από τον οικισμό της Πλάκας είναι ίση με την απόσταση που συζητούσαμε από το λιμάνι του Αγίου στα Πλευρά. Μόνο που το ψηλότερο σημείο εκεί (στο δρόμο της Ελούντας) ειναι 170 μ. Πρέπει να προσθέσουμε άλλα 100 για να αντιληφθούμε το μέγεθός τους. Αν ενοχλούσε το 10όροφο κτίριο στα Πλευρά, αφού είναι δυσανάλογο με την κλίμακα της πόλης, πόσο μάλλον όταν θα έχουμε ένα δάσος από ουρανοξύστες 90 (ναι 90!) ορόφους πίσω από τη Σπιναλόγκα και την Κολοκύθα. Με μέγιστο υψος της Σπιναλόγκας περίπου 50 μ. και της Κολοκύθας 100 μ.,  δεν υπάρχει τίποτα που να κρύβει την άπλετη θέα προς τα 280 μ. των ανεμογεννητριών. Ομοίως οι Διονυσάδες έχουν ύψος 100 μ. οπότε οι ανεμογεννήτριες που θα φαίνονται από εδώ θα είναι σχεδόν τριπλάσιες σε ύψος από τα νησάκια. Θα είναι ορατές από όλο τον κόλπο. Για λόγους ασφαλείας έχουν εννοείται φωτάκια τα οποία θα γεμίζουν τα καλοκαιρινά βράδια τη θάλασσα.

   Επίσης οι θαλάσσιοι διάδρομοι που θα μπορούν να κινούνται πλέον τα τουριστικά πλοία, τα ιστιοπλοϊκά κτλ θα είναι πολύ συγκεκριμένοι μεταξύ ξηράς και του δάσους αυτού. Ακόμα δεν θα είναι αμελητέος ο έντονος θόρυβος από τις τεράστιες αυτές τουρμπίνες, πολλαπλασιασμένος με το 75 που είναι στον αριθμό τους για το πάρκο της Σπίναλογκας, Ειδικά για την περιοχή με κυρίως ΒΔ ανέμους που πνέουν, θα μεταφέρουν όλους τους ήχους της βιομηχανίας. Τέλος λόγω των ΒΔ ανέμων θα έχουμε εντός του κόλπου θολούρα και  θαλάσσια ρύπανση λόγω κατασκευής, με τόνους μπετόν στη θάλασσα, αλλά και λειτουργίας με τοξικά αέρια, λάδια κτλ

Η συγκεκριμένη ΣΜΠΕ έχει σκοπό την ορθή χωροθέτηση και την προστασία  ευαίσθητων περιοχών. Γι΄αυτό το λόγο θέτει κριτήρια αποκλεισμού.

   Το συμπέρασμα που εξάγεται από αυτή τη μελέτη είναι, οι ευνοϊκότερες περιοχές χωροθέτησης των υπεράκτιων πάρκων για την μεγιστοποίηση της απόδοσης και μείωσης του κόστους παραγωγής. Θέτει ως βάση τεχνικά χαρακτηριστικά όπως το βάθος πυθμένα, η ταχύτητα του ανέμου, η απόσταση από σημεία διασύνδεσης κτλ. Οποιοσδήποτε άλλος προβληματισμός (γιατί περί αυτού πρόκειται)  όπως οι περιοχές ορνιθοπανίδας, η οπτική όχληση, η ύπαρξη γεωπάρκων, η επιρροή στην αλιεία, περιοχή natura, πολιτισμικά μνημεία αλλά και η σεισμικότητα στην Ελλάδα, μετατίθεται για έλεγχο σε “επόμενα στάδια 2,3”. Οπότε μόνο κατ’ ευφημισμό μπορεί να ονομαστεί “περιβαλλοντικών επιπτώσεων” και όχι διαφημιστικό φυλλάδιο ενοικίασης θαλάσσιων οικοπέδων προς εταιρείες παραγωγής ενέργειας.

Προστατεύονται τα πολιτιστικά μνημεία αφού υπάρχει κριτήριο αποκλεισμού για αυτό.

   Υπάρχει κριτήριο αποκλεισμού για κηρυγμένα Παγκόσμια Μνημεία Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco, με τοποθέτηση τους σε απόσταση μεγαλύτερη από 10 χλμ. Προφανώς γιατί σε περίπτωση κατασκευής ανεμογεννητριών πλησίων αυτών θα υπάρχει απένταξη από την λίστα της Unesco. Για τα υπόλοιπα σημαντικότατα μνημεία μας και αρχαιολογικούς χώρους, όπως η Σπιναλόγκα, δεν αναφέρεται οτιδήποτε, καθώς δεν είναι χερσαία επένδυση. Ενώ στο παρελθόν αντιμετωπιζόταν το ίδιο με τα μνημεία της Unesco. Οποιαδήποτε κατασκευή στο χερσαίο χώρο απέναντι από τη Σπιναλόγκα υπόκειται σε αυστηρούς όρους και χρειάζεται έγκριση μορφολογική από την εφορεία αρχαιοτήτων, αρχιτεκτονική από ανάλογη επιτροπή κ.α. Οι ανεμογεννήτριες επειδή είναι σε θαλάσσιο χώρο δεν χρειάζονται έγκριση της αρχαιολογικής υπηρεσίας. Η χωροθέτηση τους επηρεάζεται μόνο από κηρυγμένους ενάλιους αρχαιολογικούς χώρους με την απαγόρευση να τοποθετηθούν σε μικρότερη απόσταση από 1ΝΜ. Παρόλο που έχουμε ενάλιους χώρους στη Σπιναλόγκα, στη Ζάκρο και στον Ξηρόκαμπο, είναι κοντά στην ακτή και δεν επηρεάζουν τη χωροθέτηση. Παρατηρούμε απλοποίηση – μηδενισμό της νομοθεσίας περί προστασίας των μνημείων όσο αφορά αυτές τις επενδύσεις, αντίθετα με την αυστηρότητα που διέπουν για κάθε μικρή έως πολύ μικρή παρέμβαση πολιτών.

   Το Γεωπάρκο Σητείας που είναι κηρυγμένο και εντάσσεται στον κατάλογο Παγκόσμιων Γεωπάρκων της UNESCO θα μελετηθεί σε επόμενο στάδιο πώς θα μπορέσουμε να το προστατέψουμε….. 

Τα υπεράκτια αιολικά είναι φιλικά προς το περιβάλλον και μόνο την ορνιθοπανίδα επηρεάζουν, αλλά με τα νέα συστήματα αποφεύγεται ακόμα και αυτό.    

   Οι πλωτές ανεμογεννήτριες κατασκευάζονται από τόνους ατσάλι, χρησιμοποιούν τόνους μπετόν για την αγκύρωση ή την πάκτωση τους και τα πτερύγια τους δεν ανακυκλώνονται. Μετατρέπει την περιοχή σε μια βιομηχανική περιοχή με εκπομπές ρύπων, βαριές υποδομές και όλα τα επακόλουθα.  

   Το θαλάσσιο οικοσύστημα στη θέση χωροθέτησης αλλάζει άρδην αλλά και σε απόσταση από αυτό, τόσο στη φάση κατασκευής με έντονους υποθαλάσσιους θορύβους όσο και κατα τη λειτουργία του λόγω των ρύπων και ρυπογόνων ιζημάτων. Ιδιαίτερα τα θαλάσσια θηλαστικά όπως η φώκια και το ρινοδέλφινο, αλλά και η χελώνα μπορεί να επηρεαστούν σε απόστασταση 20 χλμ.

  Αναφέρει ακόμα ότι “ενδέχεται να προκύψουν  σημαντικές επιπτώσεις σε 89 Προστατευόμενες Περιοχές του Δικτύου Natura 2000 που βρίσκονται εντός ζώνης 25 χλμ από εν δυνάμει ΠΑΥΑΠ (υπεράκτιο αιολικό πάρκο).”  Εντός της ζώνης επιρροής των 25 χλμ από τα αιολικά που επηρεάζουν τα πτηνά, εκτός από τις Διονυσάδες που εμπίπτει εντός του πάρκου, επηρεάζεται το οροπέδιο Λασιθίου, Καθαρό, Κράσι, Σελάκανο, Χαλασμένη κορυφή, Λάζαρος κορυφή – Μαδάρα, το όρος Θρυπτής και η γύρω περιοχή.

   Οπότε μόνο αμελητέες δεν είναι οι επιπτώσεις στο περιβάλλον με επιπτώσεις στο βυθό και στο υγρό στοιχείο να έχουν επιβεβαιωθεί από παρόμοιες επιπτώσεις στην Ευρώπη.

Αυτή είναι απλώς μια ΣΜΠΕ χωροθέτησης, θα έρθουν μετά αναλυτικά και για κάθε μια περιοχή μεμονωμένες ΣΜΠΕ, οπότε θα συζητήσουμε  για τα ιδιαίτερα προβλήματα της κάθε περιοχής

   Είναι μια ΣΜΠΕ χωροθέτησης για όλη την Ελλάδα και μετά όντως θα έρθει ξεχωριστά για τη Σπίναλόγκα, τις Διονυσάδες, τον Αθερινόλακο κτλ. Μόνο που αυτές οι εξειδικευμένες ΣΜΠΕ δεν θα άρουν τη χωροθέτηση αλλά θα θέσουν “μέτρα περιορισμού των επιπτώσεων”. Δηλαδή εφόσον χωροθετείται, πραγματοποιείται. Οι όροι αλλάζουν, αλλά τι εκπτώσεις γίνονται για ένα τετελεσμένο γεγονός;

   Όσο αφορά τη χωροθέτηση “Κρήτη 1” το πάρκο της Σπίναλογκας, σε μια περιοχή όπου ο Τουρισμός (κακώς) είναι μονοκαλιέργεια, προτείνεται η εγκατάσταση αυτών των τερατωδών ανεμογεννητριών στην καρδιά αυτής της οικονομίας, την Ελούντα – και μάλιστα πίσω από μια περιοχή (κολοκύθα) που έχει χαρακτηριστεί απείρου φυσικού κάλλους και μέσα σε νερά που αποτελούν μονόδρομο για τους επαγγελματίες αλιείς και πλοιοκτήτες τουριστικών σκαφών. Σε ένα βράδυ κατακρημνίζεται συνολικά η οικονομία της περιοχής χωρίς να έχει γίνει η οποιαδήποτε μελέτη και σχεδιασμός για διάδοχη οικονομική κατάσταση. Χωρίς να υπάρχει η οποιαδήποτε πρόβλεψη μελλοντικής απεγκατάστασης και η οποιαδήποτε ουσιαστική μελέτη με χειροπιαστά αποτελέσματα για τις επιπτώσεις στα έγγυα οικοσυστήματα.

Όλα αυτά βέβαια θα γίνουν με δημόσιο χρήμα αλλά ιδιωτικά κέρδη. Η “πάμφθηνη ενέργεια” που μας υπόσχονται διαχρονικά, μας κοστίζει ήδη πολύ ακριβά ακόμα και  με τις επιδοτήσεις. Για όλα αυτά ευθύνονται το χρηματιστήριο ενέργειας, το χρηματιστήριο ρύπων – χωρίς φυσικά να συμπεριλαμβάνονται οι ρύποι που εκλύονται κατά την κατασκευή, μεταφορά, εγκατάσταση και λειτουργία της λεγόμενης γαλάζιας ενέργειας.

Περιμένουμε, για όλα τα παραπάνω,

όλοι οι φορείς και οι συλλογικότητες του νομού να ενώσουν τις φωνές τους σε ένα κατηγορηματικό ΟΧΙ στη διαβούλευση της περιφέρειας που λήγει στις 30 Νοεμβρίου. Περιμένουμε από την Περιφέρεια Κρήτης ένα καθολικό και κατηγορηματικό ΟΧΙ, στο συμβούλιο που θα πραγματοποιηθεί στις 8 Δεκεμβρίου. Την υπεράσπιση, με κάθε ένδικο μέσο, του τόπου που ζούμε και την την δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να βιώσουν το φυσικό περιβάλλον, χερσαίο και θαλάσσιο. Την υπεράσπιση του νομού Λασιθίου,που διατηρεί, παρά τις πιέσεις την φιλοξενη, αυθεντική φωνή της Κρήτης.

ΟΧΙ σε βιομηχανίες ανεμογεννητριών, ΟΧΙ στην διάλυση του θαλάσσιου περιβάλλοντος και των έμβιων όντων του, ΟΧΙ στην αποδεκάτιση των κοινοτήτων της ορνιθοπανίδας, ΟΧΙ στα κέρδη των λίγων εις βάρος όλων μας !! 

Κατάθεση απόψεων στη διαβούλευση για τις ανεμογεννήτριες στο όρος Δίκτη

« 4 ΑΣΠΗΕ συνολικής εγκαταστημένης ισχύος 168 MW και μέγιστης ισχύος 147,25 MW στους Δήμους Ηρακλείου, Γόρτυνας, Αρχανών – Αστερουσίων, Μίνωα Πεδιάδας, Οροπεδίου Λασιθίου και Βιάννου της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου και Λασιθίου» 

Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε την επικράτηση ενός επιθετικού οικονομικού και αναπτυξιακού προτύπου στην Κρήτη, με μεγάλες ΑΠΕ βιομηχανικού τύπου, έχοντας δικαιολογία της αύξησης των τιμολογίων του ηλεκτρικού ρεύματος, την κλιματική αλλαγή και του πολέμου στην Ουκρανία. Με αντιδημοκρατικές αδιαφανείς διαδικασίες αποσιώπησης και τυπικά μόνο τήρησης των όρων της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, καταπατώντας όρους και περιορισμούς, εκδίδονται επισφαλείς διοικητικές πράξεις στο όνομα της «ανάπτυξης».

Στα πλαίσια αυτά η επένδυση για τις 4 ΑΣΠΗΕ στο ν. Ηρακλείου και οροπέδιο Λασιθίου, μέρος μιας επένδυσης που εκτείνεται στο σύνολο του ορεινού όγκου της Κρήτης, χωρίς να λαμβάνει υπόψιν τις αντιρρήσεις της τοπικής κοινωνίας από το 2015 που ανακοινώθηκε η αρχική ΜΠΕ για την επένδυση, προωθείται παρόλες τις καταστροφικές συνέπειες. Η αρχική άδεια παραγωγής για το εν λόγω έργο εκδόθηκε το 2011 με βασικό όρο την κατασκευή αγωγού διασύνδεσης της Κρήτης με την υπόλοιπη Ελλάδα. Με την υποχρέωση αυτή δέσμευσε ορεινό όγκο, δασικό και κοινόχρηστο στην πλειοψηφία του, για την εγκατάσταση της βιομηχανικής μονάδας. Από την υποχρέωση κατασκευής αποδεσμεύτηκε το 2021, διατηρώντας όμως τα δικαιώματα της επένδυσης στον ορεινό χώρο. 

Με αυτή τη σκανδαλώδη νομοθετική ρύθμιση καταπατούνται αρχαιολογικές ζώνες, μνημεία, μέρος του είναι εντός ζώνης «Natura 2000», με ανεμογεννήτριες συνολικού ύψους 180 μ. και συνοδά έργα δρόμους, θεμελιώσεις κ.α.  Με μόνο σκοπό το ιδιωτικό κέρδος χωρίς να μας λένε «από ποιόν» και «για ποιόν» γίνεται αυτή η «ανάπτυξη». Οι τοπικές κοινωνίες έχουν εκφράσει την άρνηση τους στην κατασκευή του έργου στο σύνολο του μέσω δημοτικών συμβουλίων, φορέων κ.α. ήδη από το 2015. Πρόσφατα έγινε παγκρήτια ορειβατική διαμαρτυρία, στις βουνοκορφές αυτές, με πάνω από 200 ορειβάτες συμβολικά να παίρνουν μέρος.

Συντασσόμαστε με την πλειοψηφία του Κρητικού λαού που θέλει να προστατέψει το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον που ζει με ελεύθερα βουνά χωρίς αιολικά. Ακύρωση της επένδυσης στο σύνολο της.

ΠΥΡΟΒΟΛΟΣ 

Κοινωνικός Χώρος

ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΑΛΛΑΖΕΙ!!

Ενώ ο επόμενος πόλεμος περιμέναμε να είναι για το νερό, προς το παρόν μαίνεται ο πόλεμος του ηλεκτρικού ρεύματος. Καταιγιστικές εξελίξεις τόσο για τη χώρα όσο και για το νησί που θα αποτελέσει ενεργειακό κόμβο μέσω του Αθερινόλακου Σητείας και των διασυνδέσεων με την ηπειρωτική χώρα όσο και σαν παραγωγός, λόγο δεδομένων αυξημένου αιολικού, ηλιακού αλλά και των υδρογονονθράκων που ψάχνουμε αν υπάρχουν.

Saudi Greek Interconnection (Ελλάδα – Σαουδική Αραβία), το Great Sea Interconnector (Ελλάδα – Κύπρος – Ισραήλ) και το GREGY (Ελλάδα – Αίγυπτος), Green Aegen Interconnector (Ελλάδα – Γερμανία), East Med (αγωγός Φυσικού Αερίου). Αυτές είναι κάποιες από τις διασυνδέσεις για τη διακίνηση ενέργειας (πώληση, αγορά, μεταφορά) στα σκαριά ή συμφωνημένες.

Μιλάμε για υδρογονάνθρακες, υπεράκτια αιολικά, αιολικά σε όλο τον ορεινό όγκο, φωτοβολταϊκά χερσαία και πλωτά, υδρογόνο  – ξεχάσαμε τίποτα;;

Με το παραμύθι της παραγωγής ενέργειας για αυτονομία και τη διασφάλιση της ευστάθειας του ηλεκτρικού συστήματος του νησιού και την αποφυγή μπλακ άουτ, θέσεις εργασίες κτλ., με την ίδια επιχειρηματολογία (copy paste το κάνουν;) προωθούνται μεγαθήρια επενδύσεων που μόνο στην κάλυψη των αναγκών του νησιού, την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχιας και την προστασία του περιβάλλοντος δεν αποσκοπούν.

Ξεκίνησαν οι έρευνες για τους υδρογονάνθρακες, ένα προϊόν ορυκτό, καθόλου «πράσινο» που κατατάσσεται στην κατηγορία όσων οι επιστήμονες λένε ότι για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής έπρεπε να το σταματήσουμε χτες. Σε τεράστια βάθη με έντονη σεισμική δραστηριότητα θα βάλουμε τρυπάνια, με το όνειρο να γίνουμε Νορβηγία, μόνο που εκεί οι εξορύξεις είναι δημόσιες προς το κοινό όφελος και όχι ιδιωτικών εταιρειών. Με κίνδυνο καταστρεπτικών ατυχημάτων για το νησί θα εγκαταστήσουμε στη ΝΔ Κρήτη μια θαλάσσια βιομηχανία με μεγάλες ανάγκες λιμενικών εγκαταστάσεων και υποδομές τροφοδότησης, οπότε μάλλον θα γίνουμε κόλπος Μεξικού. Προς το παρόν οι έρευνες για την ύπαρξη ή όχι κοιτασμάτων είναι καταστροφική για τα θηλαστικά της κρητικής θάλασσας καθώς τα ηχοβολιστικά εκτοξεύουν ηχητικές βόμβες στο βυθό.

Τα υπεράκτια αιολικά, παρόλο που η κατασκευή τους αργεί ακόμα, τρέχουν να προλάβουν τις ημερομηνίες. Μετά από μεγάλη αντίδραση (ούτε τα οικονομικά οφέλη του τουρισμού δεν τους νοιάζουν!), αποφάσισαν να τα μετακινήσουν εκεί που δεν θα ενοχλούν – πίσω από τον Αφορεσμένο – και να διαπραγματευθούν με ανταποδοτικά. Μια ακόμα τεράστια επένδυση που δεσμεύει θαλάσσιο χώρο, αλιευτικές περιοχές με καταστροφή του υποθαλάσσιου οικοσυστήματος. Ταυτόχρονα απαιτεί παραθαλάσσιο χερσαίο χώρο για χερσαίων βοηθητικών έργων. Έργο τεράστιας ισχύος, με αρχικό σχεδιασμό τα «Κρήτη 1» 590 ΜW στον Αθερινόλακκο και τα «Κρήτη 2α, 2β» 1.135 ΜW γύρω από τη Σπίναλογκα, εκτός τα «Κρήτη 3,4» που θα γίνουν σε μεταγενέστερο χρόνο.

Τα αιολικά εντός ορεινών όγκων είναι από τα πρώτα που χωροθετήθηκαν με τις βεβαιώσεις παραγωγού να πηγαίνουν πίσω στις προηγούμενες δεκαετίες. Με τον Δ. Σητείας να σηκώνει μέχρι τώρα το μεγαλύτερο βάρος, το 42% της ηλεκτρικής ενέργειας από αιολικά στην Κρήτη. Ειδικά το πάρκο που χωροθετείται τώρα στον ν. Ηρακλείου και γύρω από το οροπέδιο του Λασιθίου είχε αρχική άδεια το 2011 – για το σύνολο του έργου 873 MW σε όλη την Κρήτη, με το μεγαλύτερο μέρος στη Σητεία, Οροπέδιο και Καθαρό. Η άδεια παραγωγής γι’ αυτά τα έργα χορηγήθηκαν με την πολιτική ότι θα ήταν οι ίδιες οι εταιρείες που θα υλοποιούσαν τις υποβρύχιες διασυνδέσεις με την Ηπειρωτική χώρα. Οι άδειες παραγωγής περιλάμβαναν τον όρο ότι ανακαλούνται σε περίπτωση αδυναμίας υλοποίησης του έργου της ανεξάρτητης διασύνδεσης. Το 2021 με μια σκανδαλώδη νομοθετική ρύθμιση απαλλάχτηκε της υποχρέωσης κατασκευής της διασύνδεσης και ταυτόχρονα δέσμευσε το 50% της ισχύος του συστήματος. Δηλαδή ενώ θα έπρεπε να είναι λόγος ακύρωσης της χωροθέτησης τους η μη τήρηση των αρχικών όρων, επιπλέον δεσμεύει τον πολύ περιορισμένο ενεργειακό χώρος παροχής ενέργειας έναντι άλλων παραγωγών ιδιωτών ή κοινωφελών. Το 2023 τροποποιείται η βεβαίωση παραγωγού και «σπάει» το έργο σε δύο ΜΠΕ, του Ηρακλείου –  οροπεδίου Λασιθίου και των Χανίων υποβαθμίζοντας την σημασία τους αλλά διατηρώντας τα δικαιώματα του μέχρι να μπορέσει το δίκτυο να σηκώσει το σύνολο της επένδυση. Σημειωτέων η ίδια εταιρεία αγοράζεται από Αραβικά funds. Τελικά μήπως γίνεται μόνο για το χρηματιστηριακό παιχνίδι; Μας πουλάνε και μας αγοράζουν γη και ανθρώπους όλους μαζί για την άνοδο των μετοχών;;

Τα φωτοβολταϊκά φυτρώνουν πλέον παντού, ακόμα και σε αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας,  όπως το Θεσσαλικό κάμπο και την Κοζάνη, όπου παραμερίζεται η αγροτική παραγωγή με την επισιτιστική κρίση προ των πυλών. Πλέον όμως έχουμε ένα νέο φρούτο, τα πλωτά σε λίμνες και θάλασσες. Έχουμε ήδη απορριπτικές αποφάσεις Δημοτικών Συμβουλίων. Από τον Δήμο Αρταίων για τη λίμνη Πουρναρίου ισχύς 103 ΜW, λόγω ασάφειας των επιπτώσεων του υδάτινου δυναμικού, των περιβαλλοντικών αλλά και του πρωτογενή τομέα. Από το Δ. Σητείας (είναι δυνατόν να μην βάλουμε και ένα τέτοιο;) για ένα πιλοτικό ισχύς 1MW με αρνητική εισήγηση, καθώς δεσμεύεται θαλάσσια έκταση και δεν θα είναι διαθέσιμη για αλιεία και ναυσιπλοϊα, δεν υπάρχει έρευνα για ύπαρξη ποσειδωνίας, γειτνίαση με τον ΑΗΣ ΑΘΕΡΙΝΟΛΑΚΟ κ.α. Προγραμματίζεται παρόλ’ αυτά στην Κρήτη ένα πιλοτικό μέχρι το 2027.  Όπου «πιλοτικό» σημαίνει χωρίς την υποχρέωση λήψης Βεβαίωσης Παραγωγού ή Βεβαίωσης Ειδικών Έργων, χωρίς περιβαλλοντική αδειοδότηση και λήψη Πρότυπων Περιβαλλοντικών δεσμεύσεων  καθώς και την υποχρέωση έκδοσης οικοδομικής άδειας (σε θαλάσσια και παράκτια περιοχή !!). 

Το υδρογόνο είναι ακόμα σε αρχικά στάδιο, αλλά θα βοηθούσε στην αποθήκευση της ενέργειας. Φυσικά ο πρώτος σταθμός υπολογίζουν να εγκατασταθεί, πού αλλού; Στη Σητεία! Στον Αθερινόλακκο! Από όπου θα περάσει ο East Med, αγωγός φυσικού αερίου (ορυκτό καύσιμο που επιδεινώνει την κλιματική αλλαγή), αλλά η Κρήτη δεν θα έχει τα οφέλη του φτηνού αυτού προϊόντος καθώς θα φεύγει απευθείας για την ηπειρωτική περιοχή. 

Φυσικά χρησιμοποιούνται διάφορα τεχνάσματα όπως οι όροι «Στρατηγικές επενδύσεις» όπου τις τρέχουν στελέχη των υπουργείων και η τοπική κοινωνία παίζει τον ρόλο κακού κομπάρσου. «Πιλοτικά» όπου δεν χρειάζονται αδειοδοτήσεις γιατί «πειραματιζόμαστε»;;. Σπάνε έργα με σε μικρότερα για να μην χρειάζονται ΜΠΕ και να υπόκεινται σε χαμηλότερη κατηγορία χωρίς συσσωρευτικές συνέπειες, όπως οι 17 «μικρές» ανεμογεννήτριες γύρω από τον οικισμό της Πρίνας που κατατέθηκαν με 17 αιτήσεις αντί για μια, χωρίς να περνάνε από ΡΑΕ (ΡΑΑΕΥ πλέον η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας). Φυσικά μην ξεχάσουμε τις επενδύσεις γεωπολιτικού συμφέροντος. Οτιδήποτε για να παρακαμφθεί ακόμα και αυτή η στοιχειώδης περιβαλλοντική νομοθεσία που έχει γίνει κουρελόχαρτο.

Όπως έγινε φανερό, το πρόβλημα δεν είναι η παραγωγή, καθώς για την επάρκεια της όλη η Κρήτη σε περίοδο αιχμής η κατανάλωση χρειάζεται περίπου 800 ΜW. Το πρόβλημα είναι το δίκτυο μεταφοράς και η αποθήκευση για τις ώρες που δεν έχουμε παραγωγή, δηλαδή το βράδυ και όταν δεν φυσάει. Το αίτημα για σύνδεση της Κρήτης με υποβρύχιο καλώδιο υψηλής τάσης μετράει πολλές δεκαετίες πίσω. Τώρα διαθέτουμε δύο συνδέσεις, Χανιά – Πελοπόννησος, η «μικρή» όπως λέγεται και Ηράκλειο (Δάμαστα) – Αττική η «μεγάλη» που ολοκληρώνεται εντός του 2024. Μέσω της δικτύωσης μπορούμε να πάρουμε αλλά και να δώσουμε ενέργεια (!). Σήμερα ο Διαχειριστής προωθεί την περιβαλλοντική αδειοδότηση μιας νέας γραμμής Μεταφοράς Υψηλής Τάσης που θα συνδέει τους υποσταθμούς Χανιά – Ηράκλειο ώστε να υπάρξει ενεργειακή αναβάθμιση και να αυξηθεί η ισχύς των ΑΠΕ. Στις εξαγγελίες του υπουργείου ανέφεραν για υπογειοποίηση του, αλλά αλλάξανε τα πλάνα τους, καθώς ο ΑΔΜΗΕ Α.Ε. αδυνατεί λόγω κόστους και τεχνικών δυσκολιών. Έτσι προτάσσει τη λύση υπέργειων πυλώνων, κοντά σε οικισμούς, στα «Απάτητα Βουνά» κτλ. αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις στο περιβάλλον και την υγεία των κατοίκων. Μετά από την αποτυχημένη σύσκεψη στην περιφέρεια Κρήτης μεταξύ τοπικών φορέων και της εταιρείας υπήρξε κάλεσμα διαμαρτυρίας από τη δημοτική αρχή Αποκόρωνα όπου ο δήμαρχος δήλωσε την κάθετη αντίθεση του στο έργο.

Λόγω του περιορισμένου ενεργειακού χώρου που διαθέτει το νησί, του δικτύου υψηλής τάσης δηλαδή που χρειάζεται επέκταση και αναβάθμιση, οι επενδύσεις που μπορούν να αναπτυχθούν προς το παρόν είναι περιορισμένες. Παρόλαυτα η υλοποίηση μεγάλων έργων ΑΠΕ προωθείται ενώ δεν υπάρχει χώρος για σύνδεση έργων ΟΤΑ, μικρομεσαίων επιχειρήσεων και ενεργειακών κοινοτήτων. Ακόμα και σε έτοιμα ολοκληρωμένα έργα κοινής ωφέλειας ο ενεργειακός χώρος είναι «κλειδωμένος». Η δέσμευση του χώρου για την υπό κατασκευή επενδυτικών έργων δεν αφήνει περιθώρια για παραγωγή ευρείας βάσης πολιτών, ακόμα και όταν επιχειρήσεις όπως ΤΟΕΒ, ΔΕΥΑ κ.α. αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα λόγω αυξημένου ενεργειακού κόστους. Πολλώ δε μάλλον που το τιμολόγιο του ρεύματος για τις κοινωφελείς επιχειρήσεις δεν είναι όσο το βιομηχανικό με μεγάλη έκπτωση αλλά οικιακό. Προωθούνται βέβαια μέσω του προγράμματος «Απόλλων» τα συμβόλαια προμήθειας (PPA’s) αλλά αποτελούν μια αγοραπωλησία μεταξύ παραγωγών και φορέων και όχι αυτοπαραγωγή ή όπως θα έπρεπε δωρεάν ηλεκτρικό ρεύμα σε δημόσιας ωφέλειας οργανισμούς.

Αλήθεια γιατί η ΡΑΕ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας) έγινε ΡΑΑΕΥ (Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας, Υδάτων) και προωθείται η ενοποίηση της διαχείρισης των υδάτων ανά περιφέρεια; Λειτουργεί τόσο όμορφα και σωστά που της δώσαμε την διαχείριση του νερού; Μόνο για να «λύσουν» τα προβλήματα με έμμεση ή άμεση ιδιωτικοποίηση;  Ή μήπως επίσης το νερό είναι το καλύτερο μέσο αποθήκευσης ενέργειας μέσω αντλιοταμιευτήρων αλλά και τη διευκόλυνση εγκατάστασης πλωτών φωτοβολταϊκών στις τεχνητές και φυσικές λίμνες;

Συμπερασματικά, η ενέργεια είναι το καινούργιο προϊόν που θέλει να πουλήσει η Ελλάδα. Είτε ως ενδιάμεσος κόμβος είτε ως παραγωγική χώρα. Η κλιματική κρίση αποτελεί πρόφαση (και όχι πρόβλημα όπως θα έπρεπε) αφού την εξαγωγή ορυκτών καυσίμων δεν προτιθέμεθα να την μειώσουμε αλλά ψάχνουμε για υδρογονάνθρακες και Φ.Α. Οι πάγοι που λιώνουν στην Ανταρκτική είναι μια ευκαιρία για νέους μεταφορικούς δρόμους και όχι περιβαλλοντικές αλλαγές που θα μας πνίξουν. Η Κρήτη αλλά και όλη η Ελλάδα οδεύει προς μια εκβιομηχάνιση της θάλασσας, ακτών, κάμπων και ορεινών όγκων για μεγάλες επενδύσεις με την εγκατάσταση πάρκων, συνοδών κτιρίων, δρόμους και διασύνδεση αυτών με καλώδια υποθαλάσσια και υπέργεια καθώς και πυλώνες υψηλής τάσης. Φυσικά υποβαθμίζεται το φυσικό περιβάλλον, ο τουρισμός περιορίζεται, η αγροτική παραγωγή μειώνεται. Όλα αυτά τελικά δεν βοηθάνε καν στη μείωση της ενεργειακής φτώχιας, με τη διάλυση κάθε άλλης οικονομικής δραστηριότητας, τα κέρδη τα καρπώνονται λίγοι και εκλεκτοί ενώ εμείς θα προσπαθούμε ως ιθαγενείς να πληρώσουμε τους λογαριασμούς του ρεύματος και το σιτάρι για ψωμί που θα εισάγουμε. 

Το οικονομικό μοντέλο της Κρήτης αλλάζει !!