–Εσφαλμένη πληροφόρηση (misinformation): ψευδής είδηση που όμως θεωρείται αληθής από το άτομο που την διαδίδει ή την μοιράζεται.
–Παραπληροφόρηση (desinformation): ψευδής είδηση που μοιράζεται εις γνώσιν της ψευδότητάς της.
–Ηθικός πανικός: δυσανάλογη και εχθρική κοινωνική αντίδραση απέναντι σε μια κατάσταση, πρόσωπο ή ομάδα που ορίζεται ως απειλή στις κοινωνικές αξίες, εμπλέκει στερεοτυπικές αναπαραστάσεις των ΜΜΕ και οδηγεί σε απαιτήσεις για περισσότερο κοινωνικό έλεγχο, ενώ δημιουργεί ένα σπιράλ αντιδράσεων
–false news/fake news: Υπάρχουν δύο ειδών σκόπιμες παραποιήσεις. Η πρώτη είναι οι ψευδείς ειδήσεις (false news) που κατασκευάζουν ένα γεγονός χωρίς να υπάρχει και διώκονται ακόμα και από τον αστικό νόμο στις περισσότερες χώρες. Η δεύτερη κατηγορία είναι αυτή στην οποία έχουν «πειραχτεί» κάποιες παράμετροι σε ένα υπαρκτό γεγονός. Όπως ο χρόνος που συνέβη, ο χώρος (π.χ. η γνωστή φωτογραφία του κορμοράνου), οι πρωταγωνιστές (π.χ. όπως στις γνωστές «σταλινικές» φωτογραφίες ή άλλες από το Ιράκ), η αλλαγή κάποιων ιδιοτήτων (όπως της φερόμενης ως εκφωνήτριας ειδήσεων στα αγγλικά στην ΕΡΤ φέρουσα την ισλαμική μαντίλα) κ.ά. Και στις δύο περιπτώσεις η παραποίηση είναι προϊόν προκαταλήψεων ή αποσκοπεί να τις διατηρήσει μέσω των ειδήσεων, παραβιάζοντας τη λογική των γεγονότων (Νταρζάνου 2018). Από τον ιστότοπο medianalysis.net, άρθρο: Fake news: Η εποχή της ‘μετα-αλήθειας’ και ο ρόλος των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης προγραμματιστική προπαγάνδα (computational propaganda): H διάδραση μεταξύ αλγορίθμων, αυτοματοποίησης και πολιτικής (σύμφωνα με το Oxford Ιnternet institute)
–τεχνητός ψηφιακός θόρυβος (fake buzz): Πρόκειται για ένα σύνολο δραστηριοτήτων που είναι σχεδιασμένες έτσι ώστε να δίνουν την ψευδή εντύπωση πως στο διαδίκτυο υπάρχει ένα τεράστιο ενδιαφέρον και διεξάγεται μια γιγαντιαία διαδικτυακή συζήτηση για ένα ζήτημα, με στόχο οι δημοσιογράφοι, οι επικοινωνιολόγοι, οι πολιτικοί αναλυτές και οι ακτιβιστές να στρέψουν το ενδιαφέρον τους προς τη συγκεκριμένη συζήτηση. Με αυτόν τον τρόπο, μια μικρή ομάδα προγραμματιστών ή απλών “geeks” με τα λαπτόπ τους μπορούν σχετικά εύκολα να δημιουργήσουν την αίσθηση πως εκατοντάδες χιλιάδες χρήστες ασχολούνται με κάτι ενώ αυτό δεν συμβαίνει, στοιχείο το οποίο ευλόγως δημιουργεί ανυπολόγιστες αρνητικές επιπτώσεις στον δημοκρατικό διάλογο.
–αλγόριθμος: Μέχρι σήμερα νομίζαμε ότι η λογοκρισία που επιβάλλει το Facebook πραγματοποιείται μέσω αλγορίθμων. Κι όμως όπως αποδεικνύει ρεπορτάζ της εφημερίδας Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ πίσω από τη ΛΟΓΟΚΡΙΣΙΑ εικόνων βίας ή γυμνών βρίσκονται άνθρωποι. Λένε βέβαια ότι δεν λογοκρίνουν προσωπικές αναρτήσεις αλλά μόνο διαφημίσεις. Το ρεπορτάζ μας δημιουργεί εύλογες αμφιβολίες. Πιστεύουμε πλέον με ισχυρή βεβαιότητα ότι πίσω από τη λογοκρισία της φωτογραφίας του κάτισχνου παιδιού που πίνει νερό στην Αφρική δεν βρίσκονται οι απρόσωποι και χωρίς ιδεολογία αλγόριθμοι αλλά άνθρωποι που έχουν συγκεκριμένη άποψη, αισθητική και ιδεολογική προσέγγιση του “γυμνού” και της “βίας” Via Marietta Mourouti.
–πραγματικός αλγόριθμος: Εκτός των “μηχανευμένων επι πληρωμή λογοκριτών” για πολιτική εξαπάτηση / κέρδος υπάρχουν και οι αλγόριθμοι. Οι Αλγόριθμοι social media είναι ένας τρόπος ταξινόμησης των δημοσιεύσεων που θα δουν οι χρήστες πρώτα πρώτα, που καθορίζεται από την σχετικότητα του περιεχομένου και τον χρόνο δημοσίευσης τους. Με άλλα λόγια, τα social media δίνουν προτεραιότητα στο ποιο περιεχόμενο βλέπει ένας χρήστης στη ροή των κοινωνικών μέσων ενημέρωσης αλλά και στις διαφημίσεις σε μια ιστοσελίδα (από τα ίχνη χρήσης “cookies”). Kαι αυτοί επηρεάζονται από τα “προωθούμενα” επί πληρωμή. Και απο τους περιορισμούς προβολής των δωρεάν αναρτήσεων.
–Διαδικτυακό μποτ: (συντόμευση του ρομπότ) Είναι μια μηχανή που εφαρμόζει αυτοματοποιημένες λειτουργίες μέσα στο διαδίκτυο όπως η διαδικτυακή αναζήτηση. Κάποια διαχειριστικά μποτ μπορούν επίσης να διαγράφουν περιεχόμενο που περιέχει λέξεις-κλειδιά.
–Influencer / node : επαγγελματίας επηρεαστής και κόμβος στον ψηφιακό κόσμο
Ο λόγος της Θανατοπολιτικής :
-η ρητορεία του θανάτου (πόσοι πέθαναν, πόσα κρούσματα αλλά όχι πόσοι θεραπεύτηκαν κτλ)
-η κοινωνία της διακινδύνευσης, στρατιωτικοποίηση της ορολογίας: ο εσωτερικός εχθρός, η ασύμμετρη απειλή, η υβριδική απειλή (εκδηλώνεται με προπαγάνδα, εγχώρια μέσα ενημέρωσης, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πλαστά νέα, στρατηγικές “διαρροές”,υποκινούμενες διαμαρτυρίες στη λογική της “σχετικής στέρησης και αφορά συγκρούσεις όπου εμπλέκονται συμβατικές και μη συμβατικές τακτικές και οντότητες)
-μη κινητικά συστατικά του υβριδικού πολέμου: πόλεμος της κοινής γνώμης, ο νομικός πόλεμος, ο ψυχολογικός πόλεμος κλπ, Πτυχές του υβριδικού πολέμου που τείνουν να γίνουν νεοι ολοκληρωμένοι τομείς πολιτικής αντιπαράθεσης σε διεθνές επίπεδο
Βιβλιογραφία / Ιστογραφία
Fakenews: Πως επηρεάζουν τα ΜΜΕ και τρόποι προστασίας (ΒΟΥΛΙΣΤΙΩΤΗ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ; ΜΠΟΥΖΙΚΑΝΟΥ, ΑΓΓΕΛΙΚΗ)
Ο λόγος της εικόνας , Πλειός Γιώργος
Εικόνα μουσική κείμενο – Ρολάν Μπάρτ
Ο ρόλος της πολιτικο-στρατιωτικής συνεργασίας και της προσέγγισης του κυβερνητικού όλου στην αντιμετώπισης των υβριδικών απειλών, Λουκοπουλος Οδυσσέας, διπλωματική εργασία 2020.
Computational Propaganda: Political Parties, Politicians, and Political Manipulation on Social Media, edited by Sam Woolley and Phil Howard.
MIIR (Μεσογειακό κέντρο ερευνητικής δημοσιογραφίας) https://miir.gr/el/ereynes/ οι έρευνες : “Τιτιβίσματα στην σκοτεινή πλευρά του διαδικτύου” και τα “Τα μπότς του Μεγάλου Αλεξάνδρου:ο διαδικτυακός πόλεμος για την μακεδονική ψυχή”
Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και η διαμόρφωση της κοινής γνώμης (Μαξουελ Μακκομπς, Έντνα Εισιντελ, Ντείβιντ Οθίβερ) εκδ. Καστανιώτη
Εικόνες Εγκλήματος,συλλογικός τόμος, επιμ. Αφροδίτη Κουκουτσάκη,εκδ. Πλέθρον
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Η παρουσίαση του προσφυγικού μέσα από τον έντυπο και τον διαδυκτιακό τύπο , 2020 (Ζάρπα Ε., Σταμούλη,Πρέντζα)
H πανδημία και τα μμε-μεταναστευτικές ροές
Η κατασκευή του «άλλου» στα ΜΜΕ: Από την προσφυγική κρίση στον Covid-19
https://www.actionaid.gr/blog/archive/2019/i-eikona-ton-prosfygon-kai-ton-metanaston-sta-mme/
Untitled η χαμένη νηφαλιότητα : μετανάστευση και ρατσιστικός λόγος στα μμε, εργασία
Fake news? A war on social media over migrants at the Greece-Turkey border
ΣΎΝΟΡΑ ΚΑΙ ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ: ΠΡΟΣΦΎΓΙΚΉ ΠΟΛΙΤΙΚΉ ΚΑΙ ΔΉΜΟΣΙΟΣ ΛΟΓΟΣ ΤΉΝ ΕΠΟΧΉ ΤΉΣ ΔΙΠΛΉΣ ΚΡΙΣΉΣ ΣΤΉΝ ΕΛΛΑΔΑ
“Nationalistic and hate rhetoric in Greek internet media with the extensive use of disinformation practices and its influence
Πανοπτικόν ν. 26 (τετράδιο ολικής αντιπαράθεσης) Πανδημία και θανατοπολιτική
Πληροφορία&Γνώση: https://repository.kallipos.gr/bitstream/11419/2702/1/02_chapter_1.pdf
